Klokgieten in Staphorst op het nippertje toch nog gelukt

De klokkengieter is er al wekenlang mee bezig, was met zijn mensen de hele vrijdag in touw, en nu mislukte het allemaal rond het middernachtelijk uur omdat de smeltkroes niet van de plaats kwam.

Zijn helpers deden tevergeefs verwoede pogingen. Met verstikte stem meldde Simon zelf dat het deze keer niet ging lukken. Jaap, die tijdens het takelen een voorbereid verhaaltje wou voordragen kon geen woord meer uitbrengen. Met knikkende knieëen -zo vertelde hij later- stond hij erbij en keek hij ernaar. Vooraf werd van het publiek nog wel om absolute stilte gevraagd tijdens het gieten, want de klokkengieter moet kunnen horen hoe het brons zachtjes gonst.

Na het aansteken van de oven is het zaak dat deze opwarmt, tevens moet er nog een voorraadje bronzen broodjes in de smeltkroes toegevoegd worden. Dat liep al enkele uren uit, de oorspronkelijke planning was 21.00 uur. ’s Middags was meteen al duidelijk dat dit minstens een uur later zou worden. Nadat het laatste blok erin geplonsd is -vurige druppels spatten daarbij soms uit de pot-, duurt het nog drie kwartier voordat het hete goedje goed gloeit en vloeit.

De luchtpompen en de luchtkanalen aan beide kanten werden verwijderd. De schoorsteen werd in twee delen weggehaald. Een muurtje van de oven werd aan één kant afgebroken en de hete stenen  en meekomende gloeiende kolen werden weggeharkt. Dan hoeft de kroes niet zover de hoogte in getild te worden. Daarna is er maximaal een half uur tijd om de vloeistof in de vorm te gieten voordat deze begint te stollen. De gereedhangende klem aan een takel schoot er echter elke keer weer af.

Klokkengieters gieten het liefst in het donker. Dan is de gloed van het gesmolten metaal goed te herkennen. Voor deze gelegenheid had de heer Laudy een nieuwe smeltkroes aangeschaft. Deze kroezen zijn gemaakt van grafiet. Grafiet bestaat uit op elkaar gestapelde lagen van van koolstof (C) in aaneengeschakelde zesringen (zoals in een honingraat). De klem miste echter grip op deze nieuwe en nog gladde smeltpot. Het loodzware ding van ruim 700 kilogram bleef steevast staan.

Voorzitter Roelof Talen sloeg zijn armen troostend om de neerhangende schouders van gietmeester Simon Laudy. Toen iemand zei dat er nu wel zachtjes gevloekt mocht worden, en mompelde dat ‘Onze Lieve Heer’ het blijkbaar niet wilde, herpakten diverse mensen zich. Door stukken isolatiedeken tussen klem en kroes te plaatsen, kwam er warempel tóch beweging in de gloeiende kuip. De mouw van de overall van een medewerker begon al te roken terwijl hij de klem vasthield.

Toen het gieten voltooid was hief bestuurslid Arie den Ouden met verheven stem een korte lofverheffing in het Duits aan die ook nog heden ten dage bij het klokkengieten in Duitsland word gebezigd. De klokkengieter heeft er alle vertrouwen in dat de klok gelukt is, het gietmetaal was vloeibaar tot het eind. Morgen vanaf 14:00 uur wordt de klok ontmanteld. Rond de klok van 17.00 uur wordt deze door de eerste burger van de gemeente Staphorst voor het eerst aangeslagen met een klepel. Als alles volgens plan verloopt…

Lees ook:

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen