In het gebied Kostverloren- en Kloosterzijl binnen de gemeente Staphorst zijn Waterschap Drents Overijsselse Delta en LTO Noord gestart met een driejarig experiment met onderwaterdrainage. Aan de proef doen 11 agrariërs mee.
Tijdens de voorbereiding van deze proef gaven 11 agrariërs aan mee te willen doen. Op evenveel percelen wordt onderwaterdrainage aangelegd. Deze percelen verschillen in bodemopbouw en aanleg van de drainage. Nog eens 11 aangrenzende percelen dienen als nul-situatie. De totale kosten van het onderzoek bedragen 221.000 euro. Deze worden gedragen door het waterschap, de provincie Overijssel, de agrariërs en een subsidie vanuit het plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3), een Europees subsidieprogramma.
Eerder land bewerken
Een deel van het gebied is nu vrij nat voor landbouw, terwijl er ook rekening gehouden moet worden met het aangrenzende Natura 2000-gebied. Onderwaterdrainage kan een nieuwe methode zijn die goed uitpakt voor zowel de landbouw als de natuur. Dit is het eerste veengebied in Overijssel waar een onderzoek plaatsvindt met onderwaterdrainage. Door de drainage kunnen boeren in het voorjaar vroeger hun land bewerken en wordt het weideseizoen langer. De draagkracht van de weilanden in natte perioden verbetert, waardoor er minder risico is op zogeheten ‘natschade’.
Hoe werkt het?
In droge perioden infiltreert slootwater via de onderwaterdrains in de veenbodem. Daarmee wordt de grondwaterstand in het perceel zoveel mogelijk hetzelfde gehouden als het waterpeil in de sloot. In natte perioden fungeren de onderwaterdrains als drainagemiddel om de grondwaterstand zoveel mogelijk te verlagen, zodat werkzaamheden op het land kunnen worden uitgevoerd. Het ‘teveel’ aan water in de grond wordt dan afgevoerd naar de sloot. Grote wisselingen in de grondwaterstand worden hiermee tegengegaan. Dit is de winst voor zowel landbouw als natuur.
Voor de landbouw is goede draagkracht van de grond belangrijk voor het weiden van koeien en het bewerken van het land. Hiervoor zou een lagere grondwaterstand in het gebied, grofweg in het vierkant Staphorst-Meppel- Zwartsluis-Hasselt, gewenst zijn. Maar aanpassing van het watersysteem kan de bodemdaling versnellen en mag geen negatief effect hebben op het Natura 2000-gebied Olde Maten en Veerslootlanden dat ook in het gebied ligt.
Kostverloren- en Kloosterzijl is een veengebied en heeft te maken met veenoxidatie en maaivelddaling (dalen van de bodem). Een veel voorgestelde oplossing om veenoxidatie te verminderen, is het verhogen van de grondwaterstand door het waterpeil in de sloot te verhogen. Nadeel hiervan is dat de bodem te nat wordt voor landbouwgebruik.
Toepassing van onderwaterdrains is een innovatieve oplossing om bodemdaling te vertragen en landbouw in veenweidegebieden te behouden, zo blijkt uit proeven in veenweidegebieden elders in het land. Onderwaterdrainage vertraagt namelijk de snelheid van veenoxidatie en bodemdaling. Omdat veenweidegebieden van elkaar kunnen verschillen, gaat nu worden getest of het ook positief uitpakt voor Kostverloren- en Kloosterzijl.
Lees ook:
- Maïsoogst van het land op rupsbanden in Rouveen (video)
- Overijssel investeert 2,8 miljoen in agrarisch waterbeheer
- Waterschap stelt hercontrole op schoonmaak sloten uit
