In de Reest bij IJhorst nabij de pastorie van de Protestantse kerk in IJhorst is vanmiddag een zogeheten aalstal geopend. Het gaat om een visvanginrichting, geconstrueerd naar middeleeuws voorbeeld. Die is herbouwd op initiatief van de plaatselijke Natuurbeschermingsvereniging IJhorst-Staphorst.
Ingebruikneming aalstal in #IJhorst.Mooie attractie erbij in het mooie IJhorst.Kom hier eens kijken en vergeet de andere bijzonderheden niet
— Joop Alssema (@JDAlssema) May 6, 2015
Vandaag feestelijke opening gerenoveerde aalstal #IJhorst #Staphorst door @JDAlssema #Rabobankfonds. Goede vangst! pic.twitter.com/hNfKWsF49Z
— RaboMSS (@RaboMSS) May 6, 2015
De gereconstrueerde aalstal is op 6 mei om 16.00 uur ingehuldigd door de burgemeester van Staphorst Joop Alssema, loco dijkgraaf van het waterschap Reest en Wieden Hans Pereboom en dominee Henk de Ruiter. De eerst gevangen vis is door de burgemeester en de dijkgraaf aan de dominee overhandigd. Sportvisserij Oost Nederland zal daarbij assisteren. Het is de bedoeling dat de aalstal mede een functie gaat vervullen bij het visserijkundig onderzoek.
Havezate Dunningen
Een aalstal is een vanginrichting voor het vangen van aal (paling) en andere vissoorten. De gereconstrueerde aalstal is precies op de plaats gebouwd waar eeuwenlang een aalstal heeft gefunctioneerd. Die aalstal behoorde tot 1794 tot de havezate Dunningen. De aalstal werd aanvankelijk aan de kerk verpacht maar, bij de ontbinding van de havezate, aan de kerk verkocht. De inkomsten uit de aalstal vormden een aanzienlijk deel van het inkomen van de dominee.
Adelijke rechten
Het was meestal gemaakt van vervlochten wilgentenen. De meeste aalstallen waren 11 of 12 voet breed. Het water liep stroomafwaarts door de aalstal en bracht de paling met zich mee. Door in de aalstal slachtafval te hangen kwam de paling in de aalstal. Hij vrat zich vol en kon vervolgens niet meer door de betuining om verder te zwemmen. Niet iedereen mocht een aalstal houden, dit was verbonden aan adellijke rechten.
Sinds 1837 verboden
Een aalstal diende om vis te vangen, waartoe men de beek afsloot met een gevlochten tenen stuw met enkele openingen. Achter de openingen plaatste men fuiken, aanvankelijk ook van gevlochten twijgen, om de vissen te vangen zoals paling. In Nederland is die visvangmethode in 1837 verboden. De vandaag geopende inrichting is betaald door onder meer het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Sportvisfederatie Oost-Nederland.
