Op 26 april 2018 is een kei met een informatieplaquatte onthuld door de initiatiefnemer, samen met twee leerlingen van de Prins Mauritsschool. Groep 7 en 8 van deze school heeft het monument geadopteerd.
Een B-17 bommenwerper smakte op 6 maart 1944 tegen de grond in een weiland aan de Zwarteveenweg tussen IJhorst en Staphorst. Ter herinnering aan de vijf Amerikaanse vliegeniers die hierbij omkwamen, is op initiatief van Henk Smit in de berm een monument geplaatst.
Er wordt te weinig gedaan om omgekomen oorlogsvliegers uit de Tweede Wereldoorlog te herdenken, vindt Staphorster Henk Smit (55). Daarom maakte hij zelf een monument voor de vijf vliegeniers die op 6 maart 1944 uit de lucht vielen en omkwamen nabij de Zwarteveensweg in Staphorst.
Het is al de tweede gedenksteen die hij maakte en financierde, een derde is in de maak. Deze steen is voor de bemanning van de B-17 bommenwerper, onderdeel van de 452e Bombardementsgroep, die op 6 maart 1944 op deze plek naar beneden kwam. Er zaten tien personen in. Vijf kwamen om, vier ontsnapten en één Amerikaan werd krijgsgevangen gemaakt. Twee bemanningsleden werden gedood door Duitse gevechtsvliegtuigen, terwijl ze aan hun parachute hingen.
Donderdagmiddag was de onthulling van de steen met plaquette. Daarop de namen van de Amerikanen Charles F. Wagner, Fred V. Richemont, George L. James, Francis Shaffer en Joseph E. Tracy. Jonge gasten tussen de 21 en 29 jaar oud. Aan een vlaggenmast wapperde de Amerikaanse vlag.
Het verhaal levend houden, dat is precies de reden dat Smit het monument maakte. “Veel kinderen weten niet meer wat er toen gebeurde. Ik sprak laatst een Havo-leerling die niks wist van D-Day. Dat kan natuurlijk niet. Ik vind ook dat er te weinig wordt gedaan voor de vliegeniers die omkwamen. Op de plekken waar vliegtuigen neerkwamen, moeten monumentjes komen om die plekken te markeren”, vindt Smit. Hij denkt het niet alleen, de kraanmachinist voegt de daad bij het woord.
Dit is de tweede gedenksteen die hij oprichtte. Twee jaar geleden bouwde hij een monument voor Joe Huntley Marlowe aan de Klaas Kloosterweg, ook nabij Staphorst, de vliegenier die op 6 december 1944 op die plek stierf. Op die dag haalde het Duitse luchtafweergeschut ook een ‘vliegend fort’ naar beneden. De B-17G crashte bij de Ronduite. Van de negen bemanningsleden overleefde alleen de 19-jarige Joe Huntley Marlowe het niet. Zijn parachute ging niet open. Smit vond dat Marlowe een monument verdiende.
Zijn volgende project dient zich al aan: een monument voor de zes Engelse vliegeniers die omkwamen nabij IJhorst. Het zestal ligt begraven bij de plaatselijke hervormde kerk, maar op de plek van de crash is niks te zien. Dat moet veranderen.
Lees ook:
- Dodenherdenking met school aan Zuidweg in Staphorst
- Veroordeeld voor oproepen tot geweld tegen Armeniërs
- Programma Dodenherdenking 2018 gemeente Staphorst
