Interview met Gerrit Stegeman uit Rouveen over oorlogsjaren

Verhalen uit de oorlogstijd uit Staphorst en Rouveen kwamen op 4 en 5 mei 2015 uitgebreid aan bod in een speciaal radioprogramma op A28FM.

De lokale omroep voor de gemeente Staphorst zond op die dagen een gesprek van een uur uit met Rouvener Gerrit Stegeman. Klaasje Huisman tekende voor de presentatie en stelde de vragen.

De familie Stegeman heeft al jaren een textielwinkel in Rouveen. Aan het begin van de oorlog was Stegeman een jaar of 7 en kan zich die tijd nog goed herinneren. Ook na afloop van de bezetting door Nazi-Duitsland heeft hij veel verhalen gehoord bij onder andere de Historische Vereniging. Hoe verliep de oorlog in Staphorst, hadden de boeren het zwaar, hoe ging men met de Duisters om, hoe werd Staphorst bevrijd, Kamp Conrad en was er sprake van actief verzet?

10 mei 1940: van alle kanten kwamen de Duitsers op motoren, fietsen en paarden de gemeente Staphorst binnen. Ze wisten precies waar ze naartoe moesten. In de maanden daarvoor hadden Duitse spionnen, verkleed als handelaren, de omgeving al verkend. Binnen enkele uren was de hele gemeente bezet en was de oorlog begonnen.

De Duitsers in Staphorst gedroegen zich keurig. De soldaten lieten zich fotograferen met de bevolking en ze betaalden netjes in het café. De Duitse fotograaf Ottoo Kropf maakte in 1940 foto's in Staphorst. Hij zette de mensen zo op de foto, dat het leek of ze de Duitsers vriendelijk ontvingen.

Het leven leek door te gaan. Maar al snel bleek dat niet waar te zijn… De Duitsers gaven het bevel dat 's avonds en 's nachts alles donker moest zijn. Tussen 12 uur 's nachts en 4 uur 's morgens mocht niemand zonder geldige reden naar buiten. Het dagelijks leven werd steeds moeilijker. Sommige producten zoals thee, koffie, suiker en zeep waren nauwelijks meer te krijgen. De Nederlandse mannen werden gedwongen om werk voor de Duitsers verrichten, zoals bunkers bouwen. Ook hoorde je de kerkklokken niet meer luiden. De Duitsers namen de klokken in beslag en lieten ze omsmelten tot wapens.

Steeds meer mensen kwamen tegen de Duitsers in verzet. Dat was heel gevaarlijk. In augustus 1944 namen de Duitsers wraak voor een verzetsdaad. Twintig mannen uit de gemeente werden opgepakt en afgevoerd naar een concentratiekamp. Geen van deze mannen overleefde de oorlog. Maar er waren ook mensen die de kant van de Duitsers kozen. Op 8 april 1945 verschenen de eerste Canadese bevrijders bij Halfweg. Na hevige gevechten was de gemeente Staphorst op 14 april bevrijd.