Als de bevrijding nadert, vallen er in Punthorst tien doden. Zondag 8 april 1945 staat te boek als Zwarte Zondag. Op twee kruisen in de berm van de Dekkersweg staan de namen Yves Loichot en Jacobus Cornelis de Roos. Hier sterven de twee jongemannen, nadat ze vanuit een zolderraam dodelijk zijn beschoten. Het is het begin van een fatale kettingreactie.
In de vroege ochtend van zondag 8 april 1945 landen in Drenthe en Noord-Overijssel 702 Franse parachutisten. De Franse para’s maken deel uit van de Franse SAS-elite eenheden. Tijdens de operatie Amherst moeten ze het laatste verzet in Drenthe meehelpen opruimen. Omdat de SAS-eenheden oude kaarten hebben, is de 15e paragroep, bestaande uit zo’n 25 militairen, op de verkeerde plaats afgesprongen. Ze komen terecht in Punthorst. Via Miep van Werven uit Meppel die goed Frans spreekt en in Den Hulst is ondergedoken, komen de Fransen terecht in de Staatsbossen. Hier houdt de verzetsgroep van Cornelis Bonvanie zich schuil.
Na overleg met de Fransen besluit het verzet om de NSB-families die in de omgeving wonen te arresteren. Verzetsman Kees de Roos en de Franse para Yves Loichot gaan op de motor op weg naar de families Sterken, Prins en Santing, fervente NSB’ers. Eerst rijden ze naar het huis van de familie Prins. Ze arresteren drie personen en brengen ze naar het Staatsbos. Daarna gaan ze op weg naar de boerderij van de familie Santing aan de Dekkersweg. Daar gaat het mis.
Voor de boerderij van Santing gaan Loichot en De Roos in de slootwal liggen. Het geweer in de aanslag. Dan komen twee personen naar buiten. Het zijn de landwachter Harm Santing en zijn vriend, een mede-landwachter. Kees de Roos schreeuwt: ‘geef je over of ik schiet’. De twee mannen vluchten direct naar binnen. De Roos en Loichot openen het vuur, waarbij ze Harm Santing in de arm treffen. Zijn vriend en mede-landwachter kiest het hazenpad en ontkomt.
De broers Santing, Jacob, Willem en Harm, spoeden zich naar de zolder. Waarschijnlijk is het Jacob geweest die vanuit het zolderraam De Roos en Loichot – die in de slootwal liggen – door het hoofd schiet. Een getuige ziet het gebeuren. Hij snelt naar de buren, de familie Spijkerman. Het is Lenie, de dochter des huizes, die zich direct naar het Staatsbos spoedt om de Fransen en de verzetsstrijders in te lichten over de fatale gebeurtenis.
Raoul Loichot, tweelingbroer van de gedode Yves Loichot, gaat meteen met twee maten en leden van het verzet naar de boerderij van Santing. Ze openen voorzichtig de zijdeur. Dan schieten ze door een verdachte berg hooi op de deel. Ze horen geschreeuw en er komen vier met bloed besmeurde mannen tevoorschijn. Op de vraag in het Duits van para Jacques Noel wie de parachutisten doodschoot, antwoordt Jacob Santing brutaal: ‘Dat waren wij’. De broers Jacob Santing, Willem Santing, Harm Santing, en vader Hendrik Santing worden ter plekke doodgeschoten.
De verzetsgroep van Cornelis Bonvanie is woedend. Nog diezelfde avond worden de NSB’ers Klaas Prins en Rutger Prins die ‘s morgens al waren gearresteerd, de vrouw van Hendrik Santing en de 15-jarige Alex Duif geëxecuteerd. Derk Jan Prins, zoon van Klaas Prins, overleeft de moordpartij door weg te rennen. Alex Duif, ook afkomstig uit een NSB-familie, was die ochtend eveneens ingerekend door het verzet. Hij fietste samen men een koerierster van het verzet en een man in het bos. De koerierster en de man worden vrijgelaten, maar Alex is een lastige puber. Hij bekoopt zijn gedrag met de dood.
Woensdag 8 april is het 70 jaar geleden dat er 10 doden vielen in Punthorst. Waanzin in de laatste oorlogsweken. pic.twitter.com/J8xOF0XC9e
— Streekredactie (@Streekredactie) April 7, 2015
Lees ook:
- Werkzaamheden van de Bergings- en identificatiedienst
- Oorlogsslachtoffers door toenemend aantal herdacht
- Interview met Gerrit Stegeman over de oorlogsjaren
